Głównym przejawem egzystencjalnej pustki jest stan
permanentnego znudzenia. W tym kontekście zrozumiałe stają się
słowa Schopenhauera, który twierdził, że ludzkość jest najwyraźniej
skazana na to, by wiecznie oscylować między dwiema skrajnościami –
rozpaczą i znudzeniem. W dzisiejszych czasach znudzenie powoduje
więcej problemów – takich, z którymi musimy zwracać się do
psychiatry – niż rozpacz.
...
Egzystencjalna pustka może przybierać różne
oblicza. Czasami sfrustrowana wola sensu bywa pośrednio
kompensowana przez wolę mocy, w tym również przez jej najbardziej
prymitywną formę, jaką jest tak zwana wola pieniędzy. Kiedy indziej
miejsce sfrustrowanej woli sensu zajmuje wola przyjemności, dlatego
też frustracja egzystencjalna jest często kompensowana przez
zachowania seksualne. W takich przypadkach można zaobserwować
ścisły związek między wybujałym libido a egzystencjalną pustką.
...
Mylenie ludzkiej godności ze zwykłą przydatnością
jest wynikiem mylnej interpretacji pojęć, której źródłem jest z
kolei współczesny nihilizm wpajany wielu z nas w salach
uniwersyteckich i na kozetkach psychoanalityków. Tego rodzaju
indoktrynacja może się nawet odbywać podczas treningu terapeutów. Z
nihilizmu nie wynika, że niczego nie ma, tylko że wszystko jest
pozbawione sensu. George A. Sargent miał słuszność, gdy ogłosił
swoją koncepcję „wyuczonego poczucia bezsensu”. Sam wspominał
własną rozmową z terapeutą, który stwierdził: „George, musisz
zrozumieć, że cały ten świat to jeden wielki żart. Nie ma
sprawiedliwości, wszędzie panuje chaos. Dopiero gdy zdasz sobie z
tego sprawę, zrozumiesz, jaką głupotą jest traktować siebie
poważnie. Wszechświat nie ma jakiegoś głębszego sensu. On po prostu
jest. Decyzja, jaką dziś podejmiesz co do swojego postępowania, nie
ma żadnego szczególnego znaczenia”35 .
Podobnej krytyki nie należy generalizować. Treningi
są z zasady niezbędne, lecz mimo wszystko terapeuci powinni stawiać
sobie za cel uodparnianie odbywających trening na nihilizm, zamiast
zaszczepiać w nich cynizm stanowiący mechanizm obronny przeciw ich
własnemu nihilizmowi.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz