Kluczowa nauka z Petersona

Jordan Peterson stał się osobą znaną, ponieważ w sposób zachowujący znamiona naukowości wypowiada prawdy, uznawane za oczywistości przez zwykłych ludzi. W istocie są to jednak głównie truizmy, a wrażenie robi umysłowa dyscyplina ich przekazywania.

Kluczowym dla mnie odkryciem w Petersonie jest właśnie sposób przekazywania treści, który intencjonalnie nie zawiera ataków na osoby. Podejrzewam, że jest to efekt jego długiej praktyki jako psycholog kliniczny i psychoterapeuta. Równocześnie za jego wypowiedziami jest przemyślana koncepcja wszystkiego, wyłożona w jego "Maps of meanings". Niezależnie od istotności tej koncepcji, daje mu ona podstawę do spójnego prezentowania własnych przemyśleń. Ta spójność sprawia największy problem jego krytykom.

Ciekawa krytyka Petersona jest ciekawa, ponieważ to dokładnie przykład użycia metody postmodernistycznej do erodowania autorytetu. Największym osiągnięciem postmodernistów jest właśnie wykoncypowanie uniwersalnej metody destrukcji prób tworzenia ładu w świecie. W taki sam sposób da się "obrobić" dowolną złożoną koncepcję filozoficzną, społeczną czy psychologiczną.

Matematycy już dawno wykazali, że każda teoria musi wychodzić od jakichś aksjomatów, które przyjmuje się "na wiarę". Równocześnie wybór aksjomatów tworzy przestrzeń formuł logicznych, które posiadają znaczenie w ramach teorii. Udowodniono jednak, że dowolne aksjomaty dają możliwość stworzenia formuły logicznej, która ma poprawną strukturę, ale która nie posiada znaczenia (metody ewaluacji) w ramach teorii - taki paradoks pojawia się zawsze!

Postmoderniści przenieśli wiedzę o naturze świata, odkrytą w teorii zbiorów, do nauk humanistycznych. Potrafią wykazać, że każda teoria wytwarza sprzeczności, co jednak nie jest żadnym wartościowym osiągnięciem. To truizm :)

W naukach przyrodniczych poradzono sobie ze świadomością paradoksów uznając, że używa się teorii tak długo, jak długo pomagają w radzeniu sobie z rzeczywistością. Gdy paradoksy stają się zbyt uciążliwe, przychodzi czas na nową teorię (a często również wymianę aksjomatów na takie, których paradoksy nie są obecnie zbyt uciążliwe). Znalezienie racjonalnej metody porzucania tego, co przyjęte "na wiarę", to kluczowa różnica pomiędzy naukami przyrodniczymi i humanistycznymi.